Jaarlijkse taks op de effectenrekeningen

Waar gaat het over ? De wet van 17 februari 2021 (B.S. 25/02/2021) voerde een jaarlijkse taks in op de effectenrekeningen met een gemiddelde waarde van meer dan 1 miljoen euro gedurende een bepaalde referentieperiode (artikelen 201/3 tot 201/9/5 van het Wetboek diverse rechten en taksen). De taks is pas verschuldigd als de gemiddelde waarde van de effectenrekening gedurende de referentieperiode de drempel van 1 miljoen euro overschrijdt.

Geldt de drempel van 1 miljoen euro per effectenrekening of per rekeninghouder? De drempel van 1 miljoen euro geldt per effectenrekening, ongeacht het aantal mederekeninghouders. Bijvoorbeeld is een effectenrekening met een waarde van 2 miljoen euro die wordt aangehouden door 3 mederekeninghouders onderworpen aan de taks. Anderzijds is een persoon die twee effectenrekeningen heeft met elk een waarde van 999 999,00^EUR niet betrokken (let op de antimisbruikbepalingen, zie vraag "Wat zijn de antimisbruikbepalingen?").

Op wie is de taks van toepassing ? De taks is zowel van toepassing op rekeningen van natuurlijke personen als op rekeningen van rechtspersonen (vennootschappen, vzw's, enz.). Bepaalde vrijstellingen zijn voorzien voor bepaalde rekeningen van bepaalde rechtspersonen (bijvoorbeeld rekeningen gehouden voor eigen rekening door verzekeringsmaatschappijen).

Ik ben geen Belgisch fiscaal inwoner, ben ik onderworpen aan de taks? Rekeningen van personen die fiscaal inwoners zijn van een land dat een dubbelbelastingverdrag met België heeft ondertekend, kunnen vrijgesteld worden van de taks op effectenrekeningen. Let op, dit is op voorwaarde dat het dubbelbelastingverdrag tussen België en hun land van fiscale woonplaats van toepassing is op inkomen en vermogen. Dit is bijvoorbeeld het geval voor Nederland en Duitsland. Effectenrekeningen van personen die fiscaal inwoners zijn van deze landen zijn dus vrijgesteld. Dit is daarentegen niet het geval voor het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Luxemburg. Effectenrekeningen van personen die fiscaal inwoners zijn van deze landen zijn dus niet vrijgesteld. Bovendien geldt de vrijstelling alleen indien ALLE rekeninghouders fiscaal inwoners zijn van vrijgestelde landen. Een rekening is dus belastbaar zodra één van de rekeninghouders een Belgisch fiscaal inwoner is, of een inwoner van een land dat geen dubbelbelastingverdrag met België heeft ondertekend (of dat een overeenkomst heeft ondertekend die uitsluitend de inkomsten viseren).

Hoe wordt de taks berekend? De taks is gelijk aan 0,15% van de gemiddelde waarde van de belastbare instrumenten die tijdens de referentieperiode op de effectenrekening stonden. Voor rekeningen met een gemiddelde waarde tussen 1 000 000,00^EUR en 1 015 228,43^EUR is de taks echter lager. Het is in dat geval gelijk aan 10% van het verschil tussen de gemiddelde waarde van de rekening en 1 000 000,00^EUR . De gemiddelde waarde van belastbare financiële instrumenten wordt bepaald door (i) de waarde van belastbare financiële instrumenten op te tellen bij elke referentiepunt waarbij de rekening bestond; en vervolgens (ii) het bekomen totaal te delen door het aantal referentiepunten. Voorbeeld: een waarde van 1,5^EUR bij het eerste referentiepunt, 2^EUR bij het tweede referentiepunt en 1^EUR bij het derde referentiepunt geeft een gemiddelde waarde van 1,5 miljoen euro dwz [1, 5 miljoen euro + 2 miljoen euro + 1 miljoen euro] / 3. De taks op effectenrekeningen zal dus gelijk zijn aan 2250^EUR (1,5 miljoen euro * 0,15%).

Wat is de referentieperiode en wat zijn de referentiepunten? Een referentieperiode is een periode van 12 maanden die begint op 1 oktober van een jaar en eindigt op 30 september van het volgende jaar. De referentiepunten zijn 31 december, 31 maart, 30 juni en 30 september. Door de inwerkingtreding van de wet op 26 februari 2021 heeft de eerste volledige referentieperiode een bijzondere duur. Alleen de referentiepunten waarbij de rekening bestond, worden in aanmerking genomen voor de berekening. Bijvoorbeeld voor een rekening geopend in januari wordt enkel rekening gehouden met de referentiepunten van 31 maart, 30 juni en 30 september. De opening en sluiting van een effectenrekening vormen geen referentiepunten.

Wat gebeurt er als ik mijn effectenrekening sluit? In geval van sluiting van een effectenrekening eindigt de referentieperiode vroeger. De taks wordt berekend over een bijzondere referentieperiode, die loopt van 1 oktober tot de dag waarop de rekening wordt afgesloten. Alleen de referentiepunten waarop de rekening bestond worden in aanmerking genomen voor de berekening van de taks. Voorbeeld: Als een rekening wordt afgesloten op 1 januari 2022, wordt de taks berekend over een bijzondere referentieperiode die loopt van 1 oktober 2021 tot 1 januari 2022. Het zal enkel één referentiepunt bevatten: 31 december 2021.

Wat gebeurt er als ik van land van fiscale woonplaats verander als gevolg van een verhuizing? In geval van verhuizing van België naar een land dat met België een dubbelbelastingverdrag heeft ondertekend dat zowel inkomen als vermogen viseert (zie hierboven de vraag "Ik ben geen Belgisch fiscaal inwoner, ben ik onderworpen aan de taks?"), zal de taks worden geheven berekend over een bijzondere referentieperiode die loopt van 1 oktober tot de datum van de verhuizing naar het buitenland. Let op: dit geldt alleen als alle rekeninghouders verhuizen naar een land waarvoor de vrijstelling geldt. Zolang één van de rekeninghouders een Belgisch fiscaal inwoner is, of een inwoner van een land dat niet van de vrijstelling geniet, blijft de rekening belastbaar. De verhuizing van één van de rekeninghouders naar een vrijgesteld land creëert dus geen bijzondere referentieperiode. Dit is alleen het geval wanneer de laatste rekeninghouder die fiscaal inwoner is van een belastbaar land is verhuisd naar een vrijgesteld land.

Welke financiële instrumenten zijn onderworpen aan de taks op effectenrekeningen? Bijna alle financiële instrumenten op een effectenrekening zijn onderworpen aan de taks op effectenrekeningen (aandelen, obligaties, certificaten, warrants, trackers, swaps, opties, enz.). Cash (EUR of vreemde valuta) die zich op de effectenrekening bevinden worden ook als belastbare financiële instrumenten beschouwd. Aandelen op naam worden niet beschouwd als belastbare financiële instrumenten.

Wat zijn de antimisbruikbepalingen?

Er was een specifiek antimisbruikmechanisme gepland, waarbij in bepaalde gevallen een onweerlegbaar vermoeden (onmogelijk om het tegendeel te bewijzen) van belastingmisbruik werd ingevoerd. Dit werd vernietigd door het Grondwettelijk Hof.

Werden o.a. door de antimisbruikbepalingen geviseerd:

• het splitsen van een effectenrekening waarbij effecten worden verplaatst naar één of meerdere rekeningen bij dezelfde financiële tussenpersoon of naar rekeningen bij een andere financiële tussenpersoon met het oogmerk om te vermijden dat de totale waarde van de effecten op één rekening meer bedraagt dan 1 miljoen euro;
• het openen van effectenrekeningen waarbij effecten worden gespreid tussen rekeningen bij dezelfde financiële tussenpersoon of bij een andere financiële tussenpersoon met het oogmerk om te vermijden dat de totale waarde van de effecten op één rekening meer bedraagt dan 1 miljoen euro;
• de omzetting van financiële instrumenten aangehouden op een effectenrekening, naar financiële instrumenten op naam;
• het onderbrengen van een aan de taks onderworpen effectenrekening in een buitenlandse rechtspersoon die de effecten overplaatst naar een buitenlandse effectenrekening;
• het onderbrengen van een aan de taks onderworpen effectenrekening in een fonds waarvan de deelbewijzen op naam worden geplaatst.

In sommige van de bovengenoemde gevallen wordt de transactie vermoed een fiscaal misbruik te zijn, zonder dat de belastingplichtige het tegendeel kan bewijzen (onweerlegbaar vermoeden van fiscaal misbruik). In andere gevallen kan de belastingplichtige bewijzen dat de transactie niet uitsluitend fiscale doeleinden heeft. Waar kan ik het overzicht van de taks op effectenrekeningen vinden ? Het document "Taks Effectenrekening - Verslag 20XX" bevindt zich in de tab "documenten" van de betrokken effectenrekening. Log in op de transactiesite, open eerst "Investing" en klik vervolgens op uw effectenrekening > details > tab "Documenten". Als er daar geen overzicht beschikbaar is, dan heeft de waarde van uw effectenrekening tijdens de referentieperiode de drempel van 1 miljoen euro op geen enkele van de referentiepunten overschreden.

Hoe kan ik de eventueel verschuldigde taks aangeven en betalen? Indien uit het overzicht blijkt dat de gemiddelde waarde van de belastbare financiële instrumenten minder dan 1 miljoen euro bedraagt, is er geen taks verschuldigd. Als het overzicht een bedrag van verschuldigde taks vermeldt zal op donderdag 25 november 2021 dit bedrag automatisch gedebiteerd worden van uw effectenrekening met het nummer dat vermeld is op het overzicht. Controleer of er voldoende cash (in EUR) beschikbaar is op die effectenrekening om het bedrag van de taks te kunnen betalen. Zo niet, maak dan zo snel mogelijk het exacte bedrag van de verschuldigde taks over naar deze rekening (zie de vraag : Hoe geld storten op mijn effectenrekening om de taks te betalen?)

Kan ik de rekening kiezen waarop de taks zal ingehouden worden? U kunt niet kiezen op welke rekening het bedrag van de taks zal ingehouden worden. Het bedrag zal worden gedebiteerd van de effectenrekening met het nummer dat vermeld is op het overzicht. Dit is de effectenrekening waarop de taks van toepassing is. De debitering zal op 25 november 2021 plaatsvinden. U moet er dus voor zorgen dat er op die datum voldoende cash beschikbaar is op die effectenrekening.

Hoe geld storten op mijn effectenrekening om de taks te betalen? Opgelet: een transfer naar de effectenrekening waarop de taks van toepassing is, kan enkel uitgevoerd worden vanaf een rekening bij Keytrade Bank (zichtrekening, spaarrekening, effectenrekening) die geopend is op naam van exact dezelfde rekeninghouder(s) als de betrokken effectenrekening. Wenst u het bedrag van de taks over te schrijven van een andere rekening (bv. een rekening geopend bij een andere bank, of een zichtrekening bij Keytrade Bank die u samen met een andere persoon heeft)? In dit geval dient u het bedrag eerst over te schrijven naar de zichtrekening geopend bij Keytrade Bank op naam van dezelfde rekeninghouder(s) als de effectenrekening waarop de taks betrekking heeft. U kunt het bedrag dan van deze zichtrekening naar de effectenrekening geviseerd door de taks overschrijven.